top of page

"On Küçük Zenci / On Kişiydiler" Kitap Özeti

ree

Zenci Adası denen bir ada vardır. Çeşitli zenginler bu adayı alıp satmıştır. Adada bir tane malikâne vardır. Bay Owen adına birbirini tanımayan sekiz kişiye adada tatil yapmaları için davet gönderilir. Davetiyeyi alan sekiz kişi çeşitli vasıtalarla adanın bağlı bulunduğu şehre gider ve Fred Narracott’ın teknesiyle adaya ulaşır. Misafirleri adada uşak Rogers karşılar. Rogers, Bay Owen’ın işlerinden ötürü adada olmadığını ve adaya daha sonra geleceğini söyler. Misafirler malikâneye yerleşir yavaş yavaş kaynaşmaya başlar. Adada sekiz misafir, Rogers ve eşi olmak üzere toplamda on kişi vardır.

           

Ada sahibi Bay Owen hakkında pek bilgi yoktur. Rogers ve eşini iki gün önce işe alıp adaya göndermiştir. Çift, Owen’ı tanımamaktadır sadece adanın sahibi olduğunu bilmektedir.  Owen, Rogers’a

Görsel: Bağlantı

mektup gönderip sekiz konuğun geleceğini söylemiştir yani Rogers gelen konuklar da tanımamaktadır.


           

Misafirlerin odalarında On Küçük Zenci hakkında bir yazı vardır: “On küçük zenci yemek yemeğe gittiler. İçlerinden biri boğuldu ve geriye dokuzu kaldı. Dokuz küçük zenci gece geç saatlere kadar uyanık kaldı. İçlerinden biri uykudan uyanmayı unuttu ve geriye sekizi kaldı…” şeklinde devam eder yazı.

           

Konuklar akşam yemeği için masanın etrafında toplanır. Masanın üstünde on tane küçük zenci biblosu vardır. Konuklar, herkesin yatak odasının duvarında On Küçük Zenci yazının yazdığını öğrenince çok şaşırır. Yemek sırasında misafir odasından bir ses gelir.  Ses gramofondan gelmektedir. Gramofondan çıkan ses adadaki on kişinin geçmişte birilerinin ölümüne sebep olduğunu söyler ve konukların ismiyle neden olduğu şeyi tek tek saymaya başlar. Gramofondaki ses adadaki on kişiye şöyle seslenir:

1-Doktor Edward Georges Armstrong, 14 Mart 1925’te Louise Mary Gless’in ölümüne sebep oldunuz.

2-General John Gordon Mac Arthur, 04 Ocak 1917 günü, karınızın sevgilisi Arthur Richomd’u soğukkanlılıkla ölüme yolladınız.

3-William Henry Blore, 10 Ekim 1928 günü James Stefen Landor’ın ölümüne sebep oldunuz.

4-5-Thomas Rogers ve Mary Rogers siz, 6 Mayıs 1929’da Jennifer Brady’yi ölüme terk ettiniz.

6-Teğmen Philip Lombard, siz Doğu Afrika’da bir kabileden yirmi bir kişiyi ölüme sürüklediniz.

7-Vera Elisabeth Claythorne, 11 Ağustos 1932’de siz Cyril Oglive Hamilton’ı öldürdünüz.

8-Anthony James Marston, geçen yıl 14 Kasım’da (1937) siz John ve Lucy Combes’u öldürdünüz.

9-Emily Caroline Brent, 5 Kasım 1931’de siz Beatrice Taylor’ın ölümünden sorumlu tutuldunuz.

10-Yargıç Lawrence Wargrave, 10 Haziran 1930 günü, Edwaed Seton’ı ölüme sürüklediniz.



Odadaki herkes söylenenlerle ilgili bir bahane sunar, suçunu kabul etmez. Panikleyip fenalaşanlar olur. Gramofonu Rogers’in çalıştırdığı anlaşılır. Owen Rogers’e gramofonu çalıştırması için önceden emir vermiştir. Yargıç, zamanında birinin idam kararını verdiğini kabul eder ama elinde deliller olduğunu ve aldığı idam kararının doğru bir karar olduğunu söyler. General de savaşta bir subayının ölümüne sebep olduğunu kabul eder, kendinin suçsuz olduğunu ifade eder. Bay ve Bayan Rogers yaşlı birinin yanında çalışırken ihmalleri yüzünden yaşlı insanın ölümüne sebep olmuşlardır. Dr. Armstrong sarhoş halde ameliyata girip masadaki kişinin ölümüne neden olmuştur. Yani gramofonda söylenenler doğrudur.

           

Dışarıdan bir ses gelir, konuklar sesin geldiği yere gider. Bayan hizmetçi Rogers yerde yatmaktadır. Konuklardan Dr. Armstrong kadına bakar ve sadece baygın olduğunu söyler.  

           

O sırada Tony Martson yere düşer ve ölür. Dr. Armstrong içki içtiği bardağa bakar ve bardağa bir tür siyanür konduğunu anlar. Masadaki zenci heykellerinden bir tane eksildiği fark edilir. Herkes gerginleşir. Tony’nin ölümü herkesin odasında yazan tekerlemenin ilk bölümüne de uyar: “On küçük zenci yemek yemeğe gittiler. İçlerinden biri boğuldu ve geriye dokuzu kaldı.”

           

Gece Rogers’ın karısı ölür, Rogers Dr. Armstrong’u uyandırır. Bayan Rogers’ın zehirlenerek öldürüldüğü anlaşılır. Rogers masanın üzerinden bir biblonun daha eksildiğini fark eder. Adadaki üst üste iki ölüm konukların canını hayli sıkar. Bibloların azalması da panik havası yaratır. Misafirler herkesin öldürüleceğinden korkar. İkinci ölüm odalarda yazan yazının ikinci bölümüne de uyar: “Dokuz küçük zenci gece geç saatlere kadar uyanık kaldı. İçlerinden biri uykudan uyanmayı unuttu ve geriye sekizi kaldı.”


Ada ve malikâne gezilir, adada konuklardan başka kimse yoktur. Adadaki herkes birbirinden korkmaya ve birbirinden şüphe etmeye başlar. Blore, Dr. Armstrong’u suçlar çünkü Bayan Rogers rahatsızlanınca Dr. Armstrong Bayan Rogers’a uyku ilacı vermiştir.


Bay Rogers, yemek hazırlar. General MacArthur yoktur, Dr. Armstrong çağırmaya gider. Rogers yemekleri dağıtırken terastan koşuşturma sesi gelir. Ardından Armstrong gelir ve General MacArthur’un öldüğünü söyler. Masadaki biblolardan biri daha eksilmiştir ve yedi biblo kalmıştır. Dr. Armstrong, generalin kafasının arkasına sert cisimle vurulduğunu anlar. Bu ölüm odalarda yazan tekerlemenin üçüncü bölümüne uyar: “Sekiz küçük zenci Devon’da gezintiye çıktılar. İçlerinden biri oradan ayrılmadı ve geriye yedisi kaldı.”



Panik havası katlanarak artar. Herkes birbirine katil gözüyle bakar. Blore, Lombard’ın tabancası olduğunu söyler.


Bayan Bent, adada yaşananları kâğıda yazar.


Rogers; adadakilere banyodaki kırmızı ipek, su geçirmez perdenin olmadığını söyler. Konuklar buna da şaşırır.


Akşam olur, adadakiler yatak odalarına çekilir ve kapılarını kilitler. Philip Lombard, önce Blore’un, sonra diğerlerinin odalarına gider ve Rogers’ın olmadığını fark eder. Masadaki biblolardan birisi daha eksilmiştir, böylece altı biblo kalmıştır. Herkes aşağı iner, o sırada tekneyi beklemeye giden Emily Brent ön kapıdan girer.


Rogers odun odasında bulunur, baltayla ensesine vurulmuştur, ensesi yarılmıştır. Rogers’ın öldürülme şekli diğer ölümlerde olduğu gibi odalarda yazan yazıya uyar. Yazının dördüncü bölümünde “Yedi küçük zenci ormana odun kırmaya gittiler. İçlerinden biri kendisini ortadan ikiye biçti ve geriye altısı kaldı.” yazmaktadır. 


Lombard ve Blore Emily Brent’ten şüphelenir. Herkes konuşmak için toplanır ama Emily gelmez. Blore Emily’yi çağırmak için oturma odasına gittiğinde Emily’nin cansız bedeniyle karşılaşır. Masanın üzerinde ölmüş bir yaban arısı vardır, arı Emily’nin boynunu sokarak öldürmüştür. Yine odalardaki yazıya uygun bir ölüm gerçekleşmiştir: “Altı küçük zenci arı kovanıyla oynadılar. İçlerinden birini yaban arısı soktu ve geriye beşi kaldı.” Sonrasında Emily’nin zehirli iğne yapılarak öldürüldüğü, arının yanıltmaca olduğu anlaşılır. Evdekiler bu sefer de Dr. Armstrong’dan şüphelenir. Armstrong elindeki tüm ilaçları getirir ve ilaçlar bir odaya kilitlenir.


Lombard, tabancasının yerinde olmadığını fark eder.  Adada beş kişi kalmıştır ve içlerinden birisi katildir. Herkesin psikolojisi altüsttür. Adada elektrik kesilir.



Yargıç Wargrave, öldürülür. Üstünde cübbe niyetine giydirilmiş, Rogers’in birkaç gün önce yerinde yok dediği kırmızı banyo perdesi vardır. Lombard’ın kaybolan tabancasıyla kafasına sıkılmıştır. Tekerlemede bu ölümle ilgili “Beş küçük zenci hukuk tahsili yaptılar. İçlerinden biri avukat oldu ve geriye dördü kaldı.” yazmaktadır.


Cinayetten sonra Lombard tabancasını odasında bulur. Gece herkes yatar. Blore koridorda ses duyar, kapının altından birinin geçtiğini görür. Blore gizlice koridora çıkar, alt kattan birinin dışarı çıktığını görür. Blore, Dr. Armstrong’un odasında olmadığı anlar. Blore ve Lombard dışarı çıkar. İkili adayı arar ama Dr. Armstrong’u bulamaz. Biblolardan bir tane daha eksilmiştir ve üç biblo kalmıştır.


Adadaki son üçlü dışarıdadır, Blore yemek yemek için içeri girer ve bir gürültü duyar. Üst kattan mermer ayı heykeli Blore’un kafasına düşmüştür. Ölüm, yazının devamı niteliğindedir: “Üç küçük zenci hayvanat bahçesine gittiler. İçlerinden birini ayı ezdi geriye ikisi kaldı.”


Vera ve Lombard adada baş başa kalır. İkili denizi izlerken kayalıklarda bir şey olduğunu fark eder. Yaklaştıklarında Dr. Armstrong’un cansız bedenini bulur.


Vera öncesinde Lombard’ın tabancasını gizlice almıştır, tabancayla Lombard’ı kalbinden vurur çünkü kendi katil değildir ve geride bir tek Lombard kalmıştır. Vera, kalan iki zenci biblosundan birini bu sefer kendi atar, bir biblo kalır.  Odasına gider, asılı bir ilmek görür. O psikolojiyle kendini asar. Tekerlemenin devamı şu şekildedir: “İki küçük zenci güneş altında oturdular. İçlerinden biri güneşte kavruldu geriye biri kaldı.”


Daha sonra adaya ulaşılır. On ceset bulunur. Dedektifler görevlendirilir. Kıyı halkı ada hakkında sadece sahibinin Owen olduğunu bilir.


Katil Yargıç Wargrave’dir. Dr. Armstrong’a katili bulmak için oyun kuralım diyerek kandırmıştır ve kendini öldü göstermiştir. Olayın gecesinde Dr. Armstrong’u öldürmüştür. Kalanların işlerini de rahatça halletmiştir.


ree

Kaynak:

CHRISTİE, Agatha (Mayıs 2020). On Küçük Zenci. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi. 43. Basım. (Çeviren: Çiğdem ÖZTEKİN)
















Görsel: Agatha Christie - Bağlantı

Yorumlar

5 üzerinden 0 yıldız
Henüz hiç puanlama yok

Puanlama ekleyin
bottom of page